Thema Veiligheid
Protest tegen de coronamaatregelen, polarisatie, steekincidenten onder jongeren. Veiligheid en het handhaven van de openbare orde vroegen veel aandacht van gemeenten. Het was een roerig jaar. Niet alleen in de fysieke, maar ook in de digitale wereld. Tegelijkertijd ging de aanpak van ondermijnende criminaliteit onverminderd door.
Een roerig jaar
BOA’s speelden een essentiële rol bij het handhaven van de coronamaatregelen. De VNG benutte de brede erkenning van het belang van BOA’s om bij de rijksoverheid te pleiten voor een verdere professionalisering van de beroepsgroep. De oproep vanuit de VNG om extra middelen beschikbaar te stellen voor gemeentelijke BOA’s had succes. Daarnaast speelde de VNG in op de actualiteit met verschillende vormen van ondersteuning voor gemeenten. Onder meer met handreikingen hoe om te gaan met desinformatie in de online wereld. En met adviezen hoe je in de digitale wereld die vaak verdeeldheid in de hand lijkt te werken, als gemeente verbindend kunt zijn. Door inwoners op een positieve manier te benaderen en het ‘stille midden’ aan te spreken. Binnen de VNG werd het thema veiligheid verweven met aanpalende domeinen, zoals het zorgdomein, via het programma Zorg- en Veiligheid, en het vergroten van de digitale weerbaarheid en veiligheid in de informatiesamenleving. En met het versterken van de lokale democratie, door gemeenteraadsleden te adviseren over het omgaan met desinformatie en complottheorieën.
Actieplan Wapens en Jongeren
Met het Actieplan Wapens en Jongeren wil de overheid het wapenbezit en wapengeweld onder jongeren terugdringen. 16 Gemeenten namen hiertoe het initiatief en kregen dit onderwerp dankzij de ondersteuning van de VNG bij politiek Den Haag op de agenda. Verschillende partners werken met gemeenten samen in dit actieplan, zoals het Openbaar Ministerie, de politie en het ministerie van J&V. Maatregelen uit het plan zijn onder meer de lokale inleveracties van steekwapens, die gemeenten in het najaar organiseerden. Ook is een wetstraject gestart om de Wet wapens en munitie uit te breiden.
Aanpak ondermijnende criminaliteit
€ 500 miljoen
Dat komt er structureel per jaar bij voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit, zo is afgesproken op Prinsjesdag. Het gaat om een brede investering in politie en justitie, maar vooral in een programmatische aanpak van ondermijning waarin gemeenten een belangrijke rol spelen. Erkend wordt dat ‘preventie met gezag’ essentieel is om ondermijning tegen te gaan. De VNG en de grotere gemeenten pleiten al langer voor het verbeteren van de veiligheid en leefbaarheid in achterstandswijken, om de voedingsbodem voor (ondermijnende) criminaliteit zoveel mogelijk weg te nemen. De toegezegde extra middelen worden voor een groot deel besteed aan een preventieve aanpak, met een focus op kwetsbare jeugd.
Samen tegen mensenhandel
In het programma Samen tegen mensenhandel werken de VNG en het ministerie van J&V aan een brede aanpak van mensenhandel. In dit programma zijn voor gemeenten een aantal producten ontwikkeld, zoals het Kompas Aanpak Mensenhandel. Er is een traject aan gekoppeld waarmee gemeenten beleid kunnen ontwikkelen.
Zorg en veiligheid
Complexe casuïstiek die lokaal niet is op te lossen, wordt aangepakt met het programma Zorg en Veiligheid. Het zorg- en veiligheidsdomein werken daarin samen om kwetsbare inwoners te helpen en tegelijk de overlast en veiligheidsproblemen door deze groep te verminderen. Professionals werken samen in de Zorg- en Veiligheidshuizen, die zijn georganiseerd op regionaal niveau. Gemeenten voeren de regie hierover.