Vooruitblik 2022
De inval van Rusland in Oekraïne op 24 februari 2022 veroorzaakt onvoorstelbaar leed in Oekraïne. De veiligheid van heel Europa wordt bedreigd. De voedsel- en brandstofprijzen stijgen, er is inflatie en de economie dreigt te stagneren.
Gemeenten organiseren voortvarend de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Ze bieden mensen een onderkomen op locaties die in allerijl zijn gevonden en gereedgemaakt. Het is veel extra werk. Met het rijk worden afspraken gemaakt over de registratie, zorg en onderwijs. Deze afspraken gaan ook over compensatie voor de gemaakte kosten.
Gemeentefinanciën zijn nog steeds een bron van zorg. De VNG omarmt het advies van de Raad van State dat het rijk nog voor de zomer van 2022 een transparant en meerjarig budgettair kader moet vaststellen met medeoverheden. Voorspelbaarheid is cruciaal. Zo wijkt het rijk opeens af van de trap-op-trap-af-systematiek door € 1,6 miljard te onttrekken aan het gemeentefonds voor woningbouw. Meerjarig weten gemeenten niet waar ze aan toe zijn; de opschalingskorting is bevroren tot een bedrag van € 300 miljoen. Dit is gunstig voor de korte termijn, maar vanaf 2026 boekt het rijk weer een besparing in van € 975 miljoen. Dit betekent dat de nieuwe colleges direct in hun eerste meerjarenbegrotingen moeten gaan bezuinigen. Dit is zorgelijk omdat de voorzieningen in gemeenten de afgelopen jaren toch al ernstig zijn verschraald door de hoge – niet gecompenseerde – kosten van de wettelijke taken in het sociaal domein. Samen met gemeenten maakt de VNG zich er hard voor dat er een oplossing komt, in de lijn van het advies van de Raad van State.